Ο ρώσος πρόεδρος αποκαθιστά εν μέρει τον «Πατερούλη»



Αναθεώρηση των ρωσικών βιβλίων Ιστορίας αποφάσισε ο Βλαντίμιρ Πούτιν προκειμένου να κάνει πιο ένδοξο το παρελθόν της χώρας και να απαλύνει όσα το αμαυρώνουν. Στα μελλοντικά βιβλία, για παράδειγμα, δεν γίνεται καμία αναφορά στον αριθμό των θυμάτων του Στάλιν ενώ ο Πούτιν παρουσιάζεται με πολύ κολακευτικό τρόπο. Oπως ακριβώς ο Γιόζεφ Στάλιν στο παρελθόν, ο πρόεδρος Πούτιν αποφάσισε ότι τα παιδιά των ρωσικών σχολείων έρχονται αντιμέτωπα με πολλές εκδοχές της ρωσικής ιστορίας, γι' αυτό αποφάσισε να τους παράσχει τη δική του. Ανέθεσε σε επιτροπή ιστορικών να καταγράψει τα σημεία που χρήζουν αλλαγής στα ιστορικά βιβλία. Η επιτροπή του παρουσίασε τις προτάσεις της στις αρχές Νοεμβρίου και τα νέα βιβλία αναμένεται να αρχίσουν να διδάσκονται από τη σχολική χρονιά 2015-16. Σε αυτά όχι μόνο ο Στάλιν αλλά και ο Ιβάν ο Τρομερός, ο Μεγάλος Πέτρος και ο ίδιος ο Πούτιν είναι... αγνώριστοι.

Η αναθεώρηση των βιβλίων Ιστορίας εντάσσεται στη γενικότερα εθνικιστική πολιτική του ρώσου προέδρου, ο οποίος επιθυμεί να προσδώσει μεγαλείο στη Ρωσία μέσα από έναν συνδυασμό σοβιετικής υπερδύναμης και τσαρικής αυτοκρατορικής αίγλης.

Η Ιστορία άλλωστε ήταν πάντα πολιτικό ζήτημα στη Ρωσία. Στη δεκαετία του '80 η Σοβιετική Ενωση δέχθηκε πλήγμα όχι μόνο από τη μείωση στις τιμές πετρελαίου αλλά και από τον καταιγισμό αποκαλύψεων για τις εκκαθαρίσεις του Στάλιν. Σήμερα, καθώς ο Πούτιν επιχειρεί να καθιερώσει μια νέα ρωσική ιδεολογία βασισμένη στις αρχές της ορθοδοξίας και στην εθνική υπερηφάνεια, χρειάζεται τη δική του «επίσημη» εκδοχή της Ιστορίας.

Τα νέα βιβλία Ιστορίας αναφέρονται στα θύματα της σταλινικής τρομοκρατίας, αλλά δεν περιέχουν κανέναν αριθμό (σύμφωνα με τα στοιχεία που ήρθαν στη δημοσιότητα μετά την πτώση της ΕΣΣΔ το 1991 τα θύματα του Στάλιν κυμαίνονται από 11 ως 39 εκατομμύρια). Αναφέρονται στα γκουλάγκ (στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας όπου στέλνονταν αντιφρονούντες) αλλά τα «αντισταθμίζουν» με τη «γιγαντιαία» βιομηχανική πρόοδο που σημειώθηκε την ίδια περίοδο.

Οι επίσημες οδηγίες προς την επιτροπή των ιστορικών σύστηναν να παρουσιαστεί μια «ισορροπημένη» εικόνα του Πατερούλη. Ως εκ τούτου τα νέα βιβλία παρουσιάζουν τον Στάλιν σαν εκσυγχρονιστή που έβαλε τις βάσεις για τα επιστημονικά επιτεύγματα της ΕΣΣΔ και οδήγησε τη χώρα στη νίκη στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η εικόνα αυτή του Στάλιν μοιάζει με εκείνη που παρουσιάζει ο ίδιος ο Πούτιν για τον Πατερούλη: «Πολύ αμφιβάλλω ότι ο Στάλιν αν είχε την ατομική βόμβα την άνοιξη του 1945 θα την είχε χρησιμοποιήσει εναντίον της Γερμανίας» δήλωσε πρόσφατα.

«Οταν μιλάμε για τον Στάλιν, δεν μπορούμε να μιλάμε για μεταρρύθμιση αλλά για κατεδάφιση» είπε στη γαλλική «Le Figaro» η Ιρίνα Τσερμπάκοβα από τη Memorial, οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων που ερευνά την πολιτική καταπίεση της σοβιετικής εποχής. «Το νέο βιβλίο Ιστορίας αποφεύγει τις ιστορικές αξιολογήσεις που εμφανίστηκαν τη δεκαετία του '90 και καταλήγει να απλουστεύει και να "επισημοποιεί" την Ιστορία. Ολα αυτά προκαλούν σχιζοφρένεια στον κόσμο».

Για τον Ιβάν τον Τρομερό, τα νέα βιβλία αναφέρουν ότι το καθεστώς του ήταν «εμφανώς δεσποτικό» αλλά και ότι επέτρεψε την εμφάνιση μιας αρχικής μορφής θεσμών παρόμοιων με εκείνους που εμφανίστηκαν στη Γαλλία και στην Αγγλία - εκδοχή την οποία αμφισβητούν οι δυτικοί μελετητές της ρωσικής ιστορίας.

Από τη βασιλεία του Μεγάλου Πέτρου έναν αιώνα αργότερα, τα νέα βιβλία Ιστορίας τονίζουν τον «εκσυγχρονισμό» της αυτοκρατορίας που επέτρεψε στη Ρωσία «να γίνει παγκόσμια δύναμη». Παραλείπουν να αναφερθούν στον τυραννικό χαρακτήρα του καθεστώτος που πάτασσε αλύπητα κάθε εσωτερική αντίσταση.

Τα νέα βιβλία κάνουν το παν για να βελτιώσουν την εικόνα του Πούτιν. Για παράδειγμα, παρουσιάζουν με μελανά χρώματα τον προκάτοχό του Μπορίς Γέλτσιν: «Ως τα τέλη της δεκαετίας του '90 η χώρα δεν ήταν πλέον διαχειρίσιμη. Η κρίση της κεντρικής εξουσίας επιδεινώθηκε από τις οικονομικές αποτυχίες, τους απανωτούς κυβερνητικούς μετασχηματισμούς και τον πόλεμο στην Τσετσενία. Η λαϊκή δυσαρέσκεια και οι αυτονομιστικές τάσεις ενισχύθηκαν. Διακυβευόταν η ακεραιότητα της χώρας».

Το κεφάλαιο για τον Πούτιν, που παρέλαβε την εξουσία από τον Γέλτσιν το 2000, ωραιοποιεί σημαντικά γεγονότα, δεν περιέχει καμία αναφορά στον δεύτερο πόλεμο στην Τσετσενία και περιγράφει την οικονομική κρίση του 2008-9 σαν «τακτική διόρθωση στην κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη».

Υπάρχει όμως περίπτωση το κεφάλαιο αυτό να μη συμπεριληφθεί στα νέα βιβλία. Ορισμένοι ζητούν τα βιβλία να σταματούν στο έτος 2000 γιατί τα μεταγενέστερα δεν έχουν αρκετή απόσταση από το σήμερα ώστε να μπορούν να αναλυθούν ιστορικά.





Πηγή: tovima.gr